«ԶՈՐԱՎԱՐ ՍԵՊՈՒՀ» ՊԱՏՄԱՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆԻ ՊԱՇՏՈՆԱԿԱՆ ԿԱՅՔ

Արմավիրի Շենիկ գյուղում երկար տարիներ են պահանջվել, որ լեռներն ու  ստորոտները քարերից մաքրվեն, դառնան գյուղատնտեսության համար պիտանի։ 20 հա տարածքում հիմա պտղատու այգիներ են: Քարակերտցի երիտասարդ  այգեգործ Վոլոդյա Մնացականյանը տարածքում որոշել է ագրոտուրիզմ զարգացնել, Արմավիրի մարզը զբոսաշրջիկների համար դարձնել գրավիչ ու ներառել տուրիստական երթուղիներում

Բաղրամյանում հիմնականում քարքարոտ, ապառաժոտ լեռնային հողատարածքներ են։ Դրանց մշակությունը գրեթե անհնարին էր, քանի որ տարածքներն անջրդի են: Խամ ու խոպան հողերը յուրացնելու համար մեծ ներդրումներ ու կամք է պահանջվել, և լեռները  դարձել են գյուղատնտեսական նշանակության  ոռոգելի հողեր:   26-ամյա Վոլոդյա Մնացականյանն արդեն 6 տարի՝ մշակում է 20 հա քարքարուտն ու հիմնում պտղատու այգի:

«2000թ-ից սկսած այս ընդհանուր տարածքում ծառատունկ ենք արել՝ 2010թ-ին, 2015թ-ին։ Իսկ 2018թ-ից ամեն տարի պարբերաբար ծառատունկ եմ անում: Հողը մաքրում ենք քարերից, վարում, հարթեցնում ու ծառ տնկում»։

Երիտասարդ այգեգործը հրաժարվել է  մսամթերքի տեխնոլոգ-ճարտարագետի մասնագիտությունից, Երևանում աշխատելու առաջարկից, վերադարձել է գյուղ,  զբաղվում է գյուղատնտեսությամբ: Որշմանը նպաստել էր «Հայաստանի մանուկներ» հիմնադրամը, որի գործունեությունը մեկնարկել էր Քարակերտից.

««Հայաստանի մանուկներ» հիմնադրամն ինձ հրավիրեց աշխատանքի, այսինքն՝ 1-ին կուրսում և՛ սովորում էի, և՛ աշխատում: «Ի Ագրո» կայք էին բացել, ծանոթացնում էին գյուղացիներին, որ իրենց ստացած բերքը կարողանային շտապ վաճառել»։

Աշխատանքային առաջին քայլերը նրան ավելի մոտեցրին հողին:  Քաղաքի աղմուկից հեռու զեռունների ու գայլերի կողքին շարունակեց  քարից հող մաղել՝ ամեն տարի ընդարձակելով այգու տարածքները.

 «Ամեն տարի 200-500 ծառ եմ տնկում, այգին եմ ավելի շատ մեծացնում, որ բերք ունենամ, իսկ 2025թ-ից հետո նպատակ ունեմ անցնել արտադրության: Սառնարանային տնտեսություն արդեն սարքել ենք, 50տ տարողություն ունի»։

Այս տարի 2 հա տարածքի վրա տնկել է տանձի ու նշի տնկիներ: Լեռնային տարածքում ոռոգման ջուրը հասնում է փակ խողովակներով՝ պոմպերի միջոցով:

Վոլոդյան մեկ նշանաբան ունի՝ Հայրենիքը սկսվում է գյուղից, իր տեսլականը՝ մեր երկրի կայուն զարգացումն է.

 «Ինչո՞ւ է հայրենիքը սկսվում գյուղից, որովհետև մենք չունենք ծով, նավթ, մեր երկրի առաջընթացը ես կապում եմ գյուղատնտեսության հետ: Մեր նավթն ու մեր ծովը մեր հողերն են, մեր սարերը, որը կարելի է մշակել: Դրանով կարելի աշխարհում 1-ինը դառնալ, այնպես, ինչպես հիմա հայկական ծիրանը, կոնյակը չեն զիջում իրենց տեղը, նույն  տեմպը կարելի է պահել»:

Վոլոդյա Մնացականյանի առաջիկա ծրագրերի մեջ է մտնում ագրոտուրիզմի զարգացումը: Այգին նպաստավոր վայր է դրա համար: Ագրոտուրիզմի զարգացման առաջարկ է ներկայացնում ներգնա տուրիզմով զբաղվող Արև Սարդարյանը․

«Արմավիրի մարզում շատ կուզեի լիներ ագրոտուրիզմի այնպիսի վայր, որտեղ թեկուզ քաղաքաբնակ  դպրոցական երեխաներին տանեինք որևէ այգի, բերքահավաքին մասնակցեին, տեսնեին գյուղական կյանքը»:

«1000 տարվա գյուղամեջ» փառատոնի կազմակերպիչներից Լիլիթ Գրիգորյանը մարզում  տուրիզմի գրավչությունը նույնպես պայմանավորում է ագրոտուրիզմով.

«Անտառներ չկան, որոնք պիտի գրավիչ լինեն, բնակիչները զբաղված են այգեգործությամբ և անասնապահությամբ: Ու, եթե տուրիզմ,՝ապա այդ ուղղությամբ զարգացնել: Իհարկե, շատ հուշարձաններ կան, որոնք բարձիթողի վիճակում են, որոնք նաև հնագիտական տեսանկյունից հետաքրքրություն ներկայացնող վայրեր են»։

Վոլոդյա Մնացականյանը ագրոտուրիզմի և հետագա ծրագրերի իրագործման համար հետաքրքիր նախագծեր ունի. կառուցելու է քոթեջներ ժայռոտ հատվածների վրա, որոնք հնարավոր չէ մշակել.

«Մեր տարածքում ունենալու ենք տարբերվող հանգստյան գոտի, որտեղ մարդիկ կգան, կտեսնեն, թե ինչպես է ընթանում գարնանային աշխատանքները, մասնակցել բերքահավաքին: Մենք աշխատում ենք, որ բերքահավաքի ընթացքը վերածվի տոնի, որովհետև այս քարերի մեջ ստանալ բերք, ունենալ բարձր որակ՝ մեզ մոտ տոն է դառնում, ուրախություն»։

Արմավիրի մարզում տուրզմի ուղղություններ կարող են դառնալ Երվանդաշատն ու Բագարանը։ Երթուղին՝ մինչև, Թալին կարող է անցնել Շենիկի լեռներում ծվարած պտղատու այգիների միջով, որտեղ կարելի է նաև գիշերել: