«ԶՈՐԱՎԱՐ ՍԵՊՈՒՀ» ՊԱՏՄԱՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆԻ ՊԱՇՏՈՆԱԿԱՆ ԿԱՅՔ

<p style="text-align: justify;">Հայ Առաքելական եկեղեցին այսօր՝ հուլիսի 19-ին, նշում է Հիսուս Քրիստոսի Պայծառակերպության տոնը, որը ժողովրդի շրջանում հայտնի է որպես Վարդավառ: Վարդավառը Հայ առաքելական եկեղեցու 5 տաղավար տոներից է եւ Պետրոս, Հովհաննես ու Հակոբ առաքյալների առաջ Քրիստոսի պայծառակերպության մասին հիշատակը:</p> <p style="text-align: justify;">Ի տարբերություն նախորդ տարիների՝ կորոնավիրուսի համավարակով պայմանավորված պարետատունը մի քանի օր առաջ կոչով դիմել է քաղաքացիներին՝ խնդրելով զերծ մնալ Վարդավառն ավանդական կերպով տոնելու գայթակղությունից: Այսօր ուժեղացված ծառայություն է իրականացնելու նաեւ ոստիկանությունը:</p> <p style="text-align: justify;">Հիշեցնենք, որ Տիրոջ Պայծառակերպության տոնը նշվում է Զատիկից 98 օր հետո, հունիսի 28-ից մինչեւ օգոստոսի 1-ը ժամանակահատվածում: Նշենք, որ Վարդավառը ժողովրդի գլխավոր ու սիրելի տոներից է:</p> <p style="text-align: justify;">Վարկածներից մեկի համաձայն՝ Վարդավառ (կամ Վարդամատն) տոնի անվանումը ծագում է &laquo;վարդ&raquo; բառից ու նշանակում է &laquo;վարդեր շաղ տալ&raquo;: Նախաքրիստոնեական Հայաստանում Վարդավառը կապակցում էին սիրո ու գեղեցկության աստվածուհի Աստղիկի ու նրա եւ Վահագն աստծու միջեւ սիրո հետ: Նվիրելով վարդեր ու թափելով վարդի ջուր՝ Աստղիկը սեր էր սերմանում ամբողջ հայոց հողի վրա, իսկ Վահանգն աստվածը, որը միշտ պայքարում էր Չարիքի դեմ, պաշտպանում ու պահպանում էր այդ սերը:</p> <p style="text-align: justify;">Այս մասին է վկայում նաեւ մեկ այլ ավանդույթ: Մի անգամ Աստղիկը, լսելով այն մասին, որ իր սիրեցյալը վիրավորված է, անքան է շտապել տեսնել նրան, որ ոտաբոբիկ է ճանապարհ ընկել: Ճանապարհին, չնկատելով իր շուրջը ոչինչ, նա ոտքերը վնասել է վարդի թփերով, իսկ նրա արյունից ծաղիկները կարմրել են: Այդպես էլ կարմիր վարդը դարձել է սիրո խորհրդանիշ:</p> <p style="text-align: justify;">Մեկ այլ վարկածով &laquo;Վարդավառ&raquo; բառը բաղկացած է &laquo;վարդ&raquo; ( ուարդ)՝ ջուր եւ &laquo;վար&raquo; (լվանալ, լցնել) բառերից, եւ նշանակում է ջուր ցանել, ինչն էլ հենց տոնի իմաստն է: Ըստ մեզ հասած հին ավանդույթի՝ աշխարհում ապրում էր մի հարուստ մարդ, որը պահանջում էր, որ իրեն պատկանող ջրի գործածման համար դեռատի գեղեցկուհիներին իրեն ստրկության տան: Քաջ պատանի Վարդանը հաղթել է չարագործին ու ազատել աղջիկներին: Այդ օրը ընդունված էր ջուր լցնել իրար վրա:</p> <p style="text-align: justify;">Տոնը սկսվում էր վաղ առավոտյան, բոլորը իրար վրա ջուր էին լցնում՝ անտեսելով տարիքը, սեռը ու հասարակական դիրքը: Դժգոհել կամ վիրավորվել չի կարելի, քանի որ համարվում է, որ այդ օրը ջուրը բուժական հատկություն ունի: Տոնն ուղեկցվում էր ավանդական խաղերով, երգ ու պարով:<br /> Մարդիկ իրար վարդեր էին նվիրում, իսկ սիրահարված պատանիները երկինք էին բաց թողնում աղավնիներ: Եթե աղավնին երեք անգամ պտտվում էր տղայի սիրելի աղջկա տան կտուրի վրայով, աշնանը նրան ամուսնացնում էին:</p> <p style="text-align: justify;">&nbsp;</p> <p style="text-align: right;"><em>Աղբյուր` News.am</em></p> <p style="text-align: right;">&nbsp;</p>